MỘT SỐ LƯU Ý KHI TIẾP CẬN ÂM NHẠC CHO TRẺ TỰ KỶ

Âm nhạc đã được chứng minh là có hiệu quả khi làm việc với trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ. Sử dụng các hoạt động âm nhạc và bài hát giúp tăng đáng kể hiệu suất hoạt động độc lập và giảm lo lắng. Âm nhạc được cho là giúp giảm bớt căng thẳng trong quá trình chuyển từ môi trường gia đình sang môi trường trường học, giúp trẻ ghi nhớ các công việc thường ngày từng bước một, đồng thời tăng cường sự hòa nhập cộng đồng giữa các nhóm trẻ em khuyết tật và không khuyết tật (Kern, 2004).

 

Iseminger (2009) đề cập đến việc sử dụng “Phương pháp tiếp cận có chủ ý” khi làm việc với học sinh phổ tự kỷ, đặc biệt là những học sinh gặp khó khăn trong quá trình chuyển đổi. Các ví dụ sau đây rất hữu ích trong việc chuẩn bị trước cho học sinh tự kỷ bước vào giai đoạn chuyển tiếp.

 

Để chuẩn bị cho buổi diễn tập trang phục cho buổi biểu diễn, đăng ảnh những người sẽ tham gia buổi biểu diễn đó.

Khi cả lớp hoàn thành việc sáng tác một bài hát, giáo viên đặt nó vào thư mục “Tất cả đã xong” để cho cả lớp hiểu rằng sẽ không làm bài hát đó nữa.

Viết một câu chuyện ngắn, đơn giản bằng tranh cho trẻ tự kỷ đọc trong tuần trước khi có những thay đổi lớn.

Giữ số lượng thay đổi ở mức tối thiểu. Sau buổi biểu diễn, giới thiệu các bài hát mới một cách chậm rãi sau khi xem lại bài hát yêu thích của dàn đồng ca trong buổi biểu diễn. Kết thúc bằng một bài hát quen thuộc.

Công trình của Shore (2002) giải thích những lợi ích của âm nhạc đối với những người mắc hội chứng phổ tự kỷ. Âm nhạc cung cấp một phương tiện giao tiếp thay thế cho những học sinh không sử dụng lời nói và cũng có thể giúp những học sinh sử dụng lời nói khác tổ chức giao tiếp. Âm nhạc có thể giúp nâng cao lòng tự trọng của trẻ để chúng có thể tham gia vào các hoạt và có thể nỗ lực hết sức. Âm nhạc cũng là một hoạt động xã hội và cộng đồng, và một đứa trẻ mắc chứng tự kỷ có thể tham gia vào sự tương tác cộng đồng và xã hội trong việc sáng tác âm nhạc.

 

Thành công với hội chứng phổ tự kỷ: Hỗ trợ trực quan và khả năng dự đoán

Iseminger (2009) lưu ý rằng hai lĩnh vực chính mà giáo viên có thể giúp học sinh mắc chứng tự kỷ là tạo ra các phương tiện hỗ trợ trực quan phù hợp và đạt được khả năng dự đoán. “Trẻ em có nhu cầu đặc biệt là những người học cụ thể và thông tin trực quan sẽ là phương tiện để làm cho từ ngữ trở nên cụ thể hơn. Hình ảnh học sinh ngồi trên ghế hoặc bật máy ghi âm sẽ đưa ra chỉ dẫn một cách rõ rang trực quan. Những trẻ mắc chứng tự kỷ thường có thị giác mạnh hơn những người học bằng thính giác và có nhu cầu rất lớn về thông tin thị giác.” Ngoài ra, trẻ tự kỷ hành động do lo lắng và sợ hãi gia tăng chứ không phải do tự kỷ. Với tư cách là giáo viên đứng lớp, việc thực hiện các bước để giảm thiểu lo lắng sẽ giúp quản lý hành vi trong lớp.

 

Hầu hết giáo viên sử dụng một số loại tín hiệu trực quan và hỗ trợ như biểu đồ, sách, nhạc cụ và ký hiệu âm nhạc. Việc làm cho những hình ảnh trực quan này trở nên đơn giản và dễ tiếp cận sẽ giúp ích rất nhiều cho trẻ tự kỷ trong lớp.

 

Sử dụng ký hiệu nhịp điệu và biểu tượng nhịp để biến nhịp điệu thành một sự kiện trực quan. Chỉ vào bốn nốt đen hoặc bốn biểu tượng trong khi cả lớp vỗ nhẹ theo nhịp đều đặn.

Hiển thị hình ảnh máy ghi âm với cách bấm ngón đúng thay vì biểu đồ bấm ngón.

Làm rõ lời bài hát bằng hình ảnh được tạo từ phần mềm thiết kế (ví dụ: Boardmaker) hoặc trang trí các bài hát đếm bằng hình ảnh của từng con số và đồ vật.

Đăng kế hoạch bài học của trẻ. Liệt kê tên bài hát để gạch bỏ hoặc xóa khi hoàn thành. Khi mỗi bài hát hoặc hoạt động được hoàn thành, bạn hoặc trẻ có thể lấy thẻ ra và đặt nó vào một thư mục có đánh dấu “Đã xong”.

Quản lý hành vi

Để khen thưởng hành vi tích cực: Đối với một lớp học kéo dài 30 phút, hãy chuẩn bị một cặp hồ sơ có dải Velcro có các số từ 1 đến 6. Ở cuối dải, dán ảnh về phần thưởng (ví dụ: một cuốn sách yêu thích hoặc chiếc xích đu trên sân chơi). Cứ sau 5 phút trẻ làm theo chỉ dẫn và tiếp tục làm nhiệm vụ, trẻ sẽ nhận được một thẻ hình ngôi sao. Khi trẻnhìn thấy tất cả sáu tab đã sẵn sàng, trẻ biết 30 phút đã hoàn thành và trẻ nhận được phần thưởng của mình.

Để thiết lập những kết quả tiêu cực: Chuẩn bị một tấm thẻ có 3 tab vuông. Ở lần cảnh báo bằng lời nói đầu tiên, hãy xóa tab đầu tiên; lặp lại cho lần vi phạm thứ hai. Xóa tab cuối cùng có nghĩa là loại bỏ khỏi lớp học hoặc các hậu quả thích hợp khác.

Mẹo để tạo khả năng dự đoán

Cấu trúc vật lý

Thiết lập sự sắp xếp chỗ ngồi và giữ nguyên như vậy trong suốt cả năm.

Chỉ định học sinh ngồi trên một chiếc ghế có kích thước phù hợp, một tấm thảm vuông hoặc một đường viền băng che trên sàn.

Đối với trẻ không thể ngồi yên, kê hai chiếc ghế đối diện nhau trong phòng. Đặt những chiếc ghế thay thế cho trẻ cho mỗi hoạt động, mang lại sự chuyển động mà trẻ khao khát.

Đối với một đứa trẻ không chịu ngồi trên ghế, chụp ảnh trẻ đang ngồi trên ghế và ngồi trên một tấm thảm vuông. Đăng cả hai bức ảnh và yêu cầu trẻ lựa chọn giữa chúng khi vào lớp học âm nhạc. Trẻ có cảm giác kiểm soát, nhưng giáo viên cần đặt ra các giới hạn.

Cấu trúc thường lệ

Giữ cấu trúc bài học cho trẻ giống nhau từ phiên này sang phiên khác. Ví dụ: bắt đầu bằng một hoạt động có nhịp điệu vui nhộn để khuyến khích học sinh tiếp tục và kết thúc bằng một hoạt động thư giãn hoặc lắng nghe yên tĩnh để giúp các em bình tĩnh lại. Bài hát hoặc hoạt động chính xác có thể khác nhau nhưng bản chất cơ bản của hoạt động là giống nhau và có thể dự đoán được.

Thiết lập thói quen âm nhạc của trẻ trong ngày đầu tiên đến lớp như một trải nghiệm trọn vẹn. Trẻ tự kỷ sẽ có dấu hiệu khó chịu hoặc đau khổ vì không biết thói quen. Nếu trẻ có thể bỏ qua và chịu đựng một số nỗi đau khổ hiển nhiên và hoàn thành bài học, trẻ sẽ trải nghiệm toàn bộ hoạt động thường ngày và hình thành nó trong tâm trí. Vào ngày thứ hai, trẻ có thể sẽ ít tỏ ra lo lắng hơn vì trẻ đã biết điều gì sẽ xảy ra. Nếu một đứa trẻ tỏ ra hung hăng nghiêm trọng thì rõ ràng là không thể bỏ qua điều này.

Nếu một đứa trẻ không thể chịu đựng được cả buổi học đầu tiên thì cho trẻ làm quen với lớp học âm nhạc trong thời gian ngắn, bắt đầu từ bài tập kết thúc hoặc 5 phút cuối cùng của lớp. Sau một số buổi học kéo dài 5 phút thành công, trẻ có thể tham gia hoạt động trước hoạt động cuối cùng, v.v., cho đến khi trẻ tham gia lớp học âm nhạc trọn thời gian. (Điều này cũng có tác dụng với một đứa trẻ đã vào lớp đang gặp khó khăn và cảm thấy choáng ngợp.)

Iseminger nói: “Đôi khi bạn chỉ cần vượt qua khó khăn hoặc khó chịu để thiết lập thói quen. “Họ đang tiếp thu nó, bất chấp vẻ ngoài của nó, bình tĩnh lại sau một hoặc hai buổi học.”

Lê Tuấn Đức tổng hợp từ nguồn Âm nhạc và trẻ tự kỷ.