CHỨNG GHÉT ĐỒ ĂN (ARFID - AVOIDANT/RESTRICTIVE FOOD INTAKE DISORDER)

        Chứng ghét đồ ăn liên quan đến cảm giác (chứng ghét thức ăn) là một rối loạn ăn uống có thể ảnh hưởng đến một số trẻ em và người lớn. Đặc điểm chính của chứng này là sự chống cự hoặc không thể chịu đựng đối với một số loại thức ăn dựa trên các yếu tố cảm giác như màu sắc, mùi hương, vị trí trên đĩa, kết cấu, hoặc sự kết hợp của chúng. Tuy nhiên, khi tình trạng này trở nên quá mức và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày, nó có thể trở thành một vấn đề nghiêm trọng hơn, được gọi là chứng ghét thức ăn cảm giác cưỡng bức (ARFID - Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder).

        Các triệu chứng của chứng ghét đồ ăn liên quan đến cảm giác có thể bao gồm: Cảm giác nôn mửa hoặc khó chịu khi tiếp xúc với một số loại thức ăn; Chọn lọc một số thực phẩm và từ chối ăn các loại thức ăn khác; Cảm thấy lo lắng, căng thẳng hoặc bị áp lực trong các tình huống liên quan đến ăn uống; Rối loạn cảm xúc liên quan đến việc ăn uống, ví dụ như sợ hãi, tức giận hoặc cảm thấy phản cảm; Ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và tăng nguy cơ suy dinh dưỡng.

        Chứng ghét đồ ăn (ARFID - Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder) có thể được chia thành năm giai đoạn khác nhau, dựa trên quy mô của Rối loạn ăn uống và Dinh dưỡng (EDD Scale). Dưới đây là mô tả ngắn gọn về mỗi giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Rối loạn ăn uống nhẹ

        Người bị ảnh hưởng thể hiện một số hạn chế trong việc tiếp nhận loại thức ăn cụ thể. Khả năng chấp nhận các thức ăn mới vẫn khá tốt và không có sự suy giảm rõ rệt trong trạng thái dinh dưỡng.

• Giai đoạn 2: Rối loạn ăn uống trung bình

        Người bị ảnh hưởng có khả năng chấp nhận các loại thức ăn ngày càng giới hạn và cảm thấy căng thẳng khi phải ăn các món mới. Điều này có thể dẫn đến sự suy giảm nhẹ về trạng thái dinh dưỡng.

• Giai đoạn 3: Rối loạn ăn uống nghiêm trọng

         Người bị ảnh hưởng chỉ chấp nhận một số loại thức ăn rất hạn chế và cảm thấy cực kỳ căng thẳng khi phải tiếp xúc với các món mới. Trạng thái dinh dưỡng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng, gây ra sự suy giảm về cân nặng và sự thiếu hụt dưỡng chất quan trọng.

• Giai đoạn 4: Rối loạn ăn uống rất nghiêm trọng

         Người bị ảnh hưởng chỉ chấp nhận một số thức ăn rất hạn chế và có phản ứng mạnh mẽ tiếp xúc với các món mới, thậm chí là bị ám ảnh bởi chúng. Trạng thái dinh dưỡng rất nghiêm trọng, có thể gây suy giảm sức khỏe nghiêm trọng và nguy hiểm đến tính mạng.

• Giai đoạn 5: Khủng hoảng dinh dưỡng

        Giai đoạn này chỉ xảy ra trong một số trường hợp cực kỳ nghiêm trọng của ARFID. Trạng thái dinh dưỡng rất nguy hiểm, có thể gây suy kiệt cơ thể và đe dọa tính mạng.

(Lưu ý rằng việc phân loại này chỉ mang tính chất đại khái và không áp dụng cho tất cả các trường hợp ARFID. Mỗi người bị ảnh hưởng có thể trải qua các giai đoạn khác nhau và cần đánh giá cụ thể từng trường hợp để thiết kế phương pháp điều trị phù hợp)

HỖ TRỢ ĐIỀU TRỊTop of Form

        Trong quá trình điều trị ARFID, mat-xa và các công cụ kích thích giác quan có thể được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ. Mục tiêu của việc sử dụng mat-xa là kích thích giác quan và tăng cường sự thoải mái với các loại thức ăn mới. Kỹ thuật mat-xa bao gồm việc chạm nhẹ, vuốt ve hoặc vỗ nhẹ các vùng nhạy cảm trong miệng và xung quanh miệng để giúp làm giảm căng thẳng và tăng khả năng chấp nhận thức ăn mới. Một số bài tập và công cụ kích thích giác quan:

1. Bài tập cử động miệng

        Mục tiêu: Tăng trương lực của vùng miệng thông qua bài tập miệng = làm tăng lực của lưỡi, má và môi - bài tập này giúp cải thiện khả năng phát âm. Chúng ta nên giúp trẻ thực hiện bài tập hằng ngày này một cách vui vẻ và thoải mái